طالقان بهشت طبیعت گردان
طالقان سرزمین بلندی ها با نام قدیم تالکان، یکی از مناطق کوهستانی و ییلاقی استان البرز است که در دامنه‌ی جنوبی رشته کوههای البرز قرار دارد. این منطقه به داشتن دریاچه، آبشار، باغ های میوه، طبیعت چشم‌نواز معروف است و حیات وحش و پوشش گیاهی بسیار متنوعی دارد.
طالقان کجاست؟ فاصله طالقان تا تهران
منطقه طالقان که در میان دره بزرگی در کوه های البرز قرار دارد، ۱66 کیلومتر تا پایتخت و ۱۱۵ کیلومتر با کرج فاصله دارد. کرج در جنوب آن قرار گرفته، و در غرب آن، قزوین واقع شده است. این شهر از شمال به الموت و استان مازندران می‌رسد و از جنوب به ساوُجبلاغ.
دریاچه سد طالقان
دریاچه سد طالقان با منظره زیبا و رودخانه شاهرود که امکان ماهیگیری در آن وجود دارد، گردشگران زیادی را جذب کرده است. شاهرود، رگ حیاتی این سرزمین از کوهپایه های شرقی آغاز و با طولی نزدیک به 105 کیلومتر به غرب میرود. این شریان آبی، بیش از 15 رودخانه کوچک و بزرگ منطقه را که از چشمه سارها و برفابها سرچشمه میگیرند به همراه خود تا سپیدرود می برد. سرانجام با آبهای قزل اوزون آمیخته و راهی دریای خزر می شود. این دریاچه و بطور کلی منطقه طالقان مکان بسیار خوبی برای طبیعت گردی است
روستاهای طالقان
طالقان به داشتن روستاهای زیاد مشهور است و در مجموع بیش از 80 روستا را در خود جای داده است. می توانیم در روستاهای ایستا، وشته، گلیرد، اوریزان یا آب ریزان، روستای کرکبود، روستای میر، روستای میناوند، روستای فشندک و روستای دیزان که از جمله روستاهای دیدنی و سرسبز منطقه هستند، به روستا گردی بپردازیم. بزرگانی چون جلال‌آل‌احمد، آیت‌اله طالقانی و برادران امیدوار (اولین جهانگردان ایرانی) در روستاهای این منطقه چشم به جهان گشوده‌اند.
آبشارهای طالقان
طالقان درمیان دره قرار گرفته و یکی از جذابیت‌های معروف آن آبشارهایش است، مانند آبشار شله بن، آبشار کرکبود، آبشار سوهان، آبشار خرس چر، آبشار آسکان، آبشار وارکش و آبشار فصلی میلین.
برای دیدن دریاچه اوان الموت قزوین روی همین نوشته کلیک کنید.
کوهنوردی و روستاگردی
کوهنوردان زیادی به این منطقه می‌آیند و از دامنه‌ی کوه‌ها صعود میکنند. مسیر اصلی صعود به قله شاه البرز و مسیر فرعی علم کوه از این ناحیه می‌گذرد. همچنین کوههای صخره‌ای این منطقه برای کوهنوردی و سنگ نوردی جذابیت زیادی دارد. روستاگردی و قدم زدن در کوچه باغ های روستایی نیز موردتوجه گردشگرانی قرار می‌گیرد که قصد پیاده روی دارند.
مسیر معروف طالقان به تنکابن
بسیاری از کوهنوردان علاقمند هستند که از مسیر زیبا و بکر کوهستانی البرز به سمت سه هزار تنکابن عبور کنند. مناظر زیبای رودخانه سه هزار تنکابن و دامنه های شمالی البرز مسحور کننده است. البته به دلیل سختی راه و طولانی بودن بیشتر مناسب کوهنوردان حرفه ای است.
تقسیمات شهری طالقان
این سرزمین كوهستانی از سه بخش پایین، مركزی و بالا تشكیل شده است. شهر طالقان از به هم پیوستن چهار منطقه بنام‌های شهرک، گلینک، کولج و پرده سر تشکیل شده‌است. شهرک به عنوان هسته اصلی آن است و شهر طالقان، گاه شهرک هم نامیده می‌شود.
برای دیدن روستای گلیرد طالقان روی همین نوشته کلیک کنید.
قدمت طالقان
تاریخ این ناحیه به 4500 سال قبل بازمی گردد و آثاری از سلسله های مختلف پادشاهی در این منطقه وجود دارد. این منطقه اكنون 126 اثر تاریخی – معنوی و طبیعی ثبت شده در فهرست آثار ملی و 12 روستای هدف گردشگری دارد.
مکان های دیدنی و گردشگری در طالقان
جاذبه های فرهنگی
منزل آیت الله طالقانی در روستای گلیرد و یادمان درویش عبدالمجید طالقانی در روستای مهران، روستای اورازان زادگاه جلال آل احمد از جاذبه های فرهنگی این ناحیه محسوب می شوند.
جاذبه های تاریخی
از دیگر آثار و بناهای تاریخی مصون مانده از آسیب‌های طبیعی می‌توان به برخی قلعه‌ها، امامزاده‌ها، مقابر، حمام‌ها و آسیاب‌های آبی اشاره کرد.
ارژنگ قلعه در میناوند، قلعه منصور و قلعه کیقباد در شمال هرنج، قلعه دختر در گته ده، قلعه پراچان و قلعه فالیس، امامزاده هارون در جوستان، شاه محمد حنیفه در کرکبود، امامزاده زکریا در میراش، امامزاده ابراهیو در در تکیه ناوه و نیز امامزاده‌های روستای‌های سید آباد، اورازان، کش، کشته رود، کلاه رود، اسفاران، خچره، بقعه میر در وشته، و مقبره پیران در دیزان، مهران، گته ده و اوانک، بقایای آسیاب‌های آبی در برخی از روستاها و نیز آثار نهر بزرگ انتقال آب از طالقان به قزوین در امتداد قله‌های رشته کوههای جنوبی این منطقه، بسیار دیدنی است
حمام قدیمی دیزان-قلاسی-آقای باغ-هفت قلای سی-قلا یاک-طاقی لایه (ساعت آفتابی اهالی روستا) در روستای دیزان. (وجوداسامی مانند قلایاک، قلاسی، هفت قلا ی سی و…نشان از قدمت تاریخی دیزان و وجود قلعه‌های متعدد در زمانهای گذشته این روستا می‌باشد.
حیاط وحش و پوشش گیاهی
جالب است بدانید که حیات وحش این منطقه را پستانداران و پرندگان وحشی همچون خرگوش، کفتار، گراز، خرس، عقاب، زاغچه، شغال، گرگ، کبک دری، قوش، دم جنبانک و… تشکیل داده است که در کوه شاه البرز زندگی میکنند. همچنین این منطقه از ایران را پوشش گیاهی متنوعی همچون باغهای میوه مانند گردو، زیتون، زرشک کوهی، بادام کوهی، سیب،گیلاس، گلابی، درختان چنار، ریواس، تره کوهی، کاسنی، آویشن، گلهای شقایق و… به دلیل قرارگیری در رشته کوههای البرز، حضور چشمه های فراوان، بهره مندی ازخاکی حاصلخیز و رطوبت فراوان در برگرفته است. سرسبزی و طبیعت زیبا و چشم نواز این منطقه در کنارچشم انداز منحصربه فرد و خارق العاده این منطقه از کشور، زبانزد گردشگران و مسافران است.
غذاهای محلی
غذاهای محلی این منطقه خیلی متنوعند. مرجو خورش که نوعی خورش عدس است، یَوان آش، پلاسر تره که با اسفناج و گردو پخته می‌شود، والک پلو، ترشی آش، پنیر بویچ و خوراک لوبیا پیله نمونه‌های از غذاهای محلی این شهر به‌حساب می‌آیند.
مسافرانی که به طالقان سفر میکنند عسل، نان محلی، لبنیات به‌ویژه پنیر محلی، انواع میوه مانند زرشک کوهی، گلابی، گیلاس، سیب، ریواس کوهی، گردو، آویشن و قارچ کوهی به‌عنوان سوغات می‌خرند.
جشن ها و آداب و رسوم
برگزاری جشن سده، یکی از رسم‌های قدیمی در زمستان‌های این سرزمین بوده است. شب‌های یلدا در خانه‌ای موسوم به تعبیرخانه، فال حافظ می‌گرفتند و دختران جوان نیت میکردند. شال اندازی یکی دیگر از رسم‌های شب یلدای طالقان است. همچنین نوروزخوانی از رسم‌های قدیم طالقان است که هنوز در بعضی از روستاها اجرا می‌شود.
دین مردم
دین مردم اسلام و شیعه ی دوازده امامی می باشند. در قرون اول تا سوم هجری بسیاری از مردم این سرزمین از آیین زرتشتی پیروی میکردند و بعد از دوران صفویه دین مردم به اسلام و شیعه ی دوازده امامی تغییر کرد.
زبان و گویش محلی
زبان مردم این منطقه، فارسی و لهجه آنها تاتی است و تنها در دهکده میناوند، مردم به زبان ترکی سخن می گویند. به دلیل نزدیکی این ناحیه به شهرهای شمالی کشور، گویش تاتی بسیار نزدیک به گویش های محلی گیلکی و مازندرانی می باشد.
شهرهای هم زبان
گویش تاتی در برخی از مناطق کشور نیز یافت می شود از جمله: تاکستان، استان قزوین، بوئین زهرا و شهرهای همسایه.
برای دیدن جاذبه های روستای گلیرد، روستای کرکبود طالقان و روستای وشته یا بادامستان بر روی همین نوشته کلیک کنید.
نویسنده مطلب و عکس ها از:
خانم لاله مهریاری