موزه ارتباطات تهران، موزه پست، یکی از جاهای دیدنی تهران
موزه ارتباطات تهران و یا همان موزه پست یکی از بهترین موزه های تهران است که در یک عمارت تاریخی باشکوه قرار دارد. این موزه که در کنار سردر باغ ملی و در محوطه دیدنی میدان مشق تهران واقع شده، به نمایش سیر تاریخی پست و مخابرات در ایران می پردازد.
هخامنشیان یکی از سریع ترین چاپارهای دوران باستان را طراحی کرده بود و پس از آن در دوره های مختلف ایرانیان از روش های متفاوتی برای ارسال و دریافت پیام، نامه یا یک بسته پستی استفاده می کردند.
تاریخچه موزه پست
عمارت موزه پست در بین سالهای 1307 تا 1313 شمسی (پهلوی اول) در زمان وزیران پست سابق، صور اسرافیل و نظام الدین حکمت، با هزینه 500 هزار تومان و به مساحت 15 هزار متر مربع در خیابان سپه (امام خمینی) ساخته شده است. این بنا ابتدا به عنوان ساختمان اداری پست و گمرک در محوطه باغ ملی کاربرد داشته است. طراح این عمارت برجسته نیکولای مارکوف، معمار برجسته گرجستانی است که این بنا را به سبک ایرانی- اروپاییِ رایج در عصر رضاخان طراحی کرده است.
سپس در سال 1369 شمسی این عمارت به عنوان موزه پست مورد بازدید عموم قرار گرفت. البته موزه ای که امروزه مشاهده می کنیم، یک سوم از کل بنایی است که با هدف اداره گمرکات پست ساخته شده بود. نام این موزه چندین بار تغییر کرد تا سرانجام به عنوان «موزه ارتباطات» معرفی شد.
معماری موزه پست
موزه پست امروزی یا اداره گمرکات پست سابق، یکی از شکیل ترین عمارت های تهران است که توسط معمار معروف گرجستانی نیکولای مارکوف و مهندس اگال ارمنی طراحی شده است. معمار سازنده بنا نیز مهندس مظلومیان است. ابعاد موزه فعلی «٤٢ ☓ ٥٣» و حدود ٦٠٠٠ مترمربع وسعت دارد .
مارکوف در طراحی این عمارت از عناصر معماری سنتی ایران یعنی سنگ، آجر، گچ و کاشی استفاده کرده است و سبک وی تلفیقی از سبک ایرانی و اروپایی بود. ساختمان موزه در دو طبقه ساخته شده که از سالن ها و غرفه های متعددی تشکیل شده است.
استفاده از سبک هخامنشی «ستون نماها با سرستون دو کله گاوی» و سبک اسلامی- صفوی «طاق نماها با قوس های شاه عباسی» به شیوه ای نو با در نظر گرفتن شیوه کاروانسراهای چهار ایوانی ایرانی، از مشخصه های التقاطی بودن سبک بنا می باشد. بنا از آجر ساخته شده است، اما از سنگ در ستون و سرستون نماها، پایه و پلکان و ازاره بنا و کمربندهای تزئینی دور بنا استفاده شده است.
موزه پست کجاست؟ آدرس، مسیر دسترسی و نقشه
این موزه در خیابان امام خمینی در کنار سر در باغ ملی تهران واقع شده است.
دسترسی به موزه با مترو و اتوبوس
نزدیکترین ایستگاه مترو، ایستگاه میدان امام خمینی است که با 5دقیقه پیاده روی می توانید به موزه پست برسید. خط یک (کهریزک به تجریش) و خط دو (فرهنگسرا به صادقیه) را می توانید سوار شوید.
نزدیکترین بی آر تی، اتوبوس میدان تجریش به میدان راه آهن است که البته بیست دقیقه پیاده روی تا موزه دارد و یا میتوانید تاکسی یا اتوبوس سوار شوید.
نزدیکترین خط اتوبوس، میدان امام خمینی یا پایانه فیاض بخش و یا اتوبوس های مسیر پایانه قورخانه است.
در موزه ارتباطات تهران پست چه چیزهایی می توان دید؟
موزه پست یک مجموعه بازسازی شده است که در آن می توانیم قدیمی ترین ابزار و وسایل نوشتن و ارسال بسته های پستی، چاپارها، قدیمی ترین نمونه های تلفن (معروف به هندلی) دارای 20 تا 30 شماره، دستگاه مورس و تلگرام، انواع تمبرهای تاریخی و نیز سایر ابزار و وسایل پست و مخابرات را ببینیم. همچنین روش های پستی از کبوتر های نامه رسان، گاری پست، تا ماهواره های پیشرفته به نمایش درآمده است.
سالن های موزه ارتباطات تهران پست
اول- سالن وزرای پست تلگراف و تلفن
در این سالن می توانیم عکس وزرای پست و تلگراف و تلفن ایران را به ترتیب تاریخی ببینیم که از عیلقلی خان هدایت مشهور به «مخبر الدوله» در زمان ناصرالدین شاه آغاز و تا هفتاد و دومین وزیر در سال 1400، دکتر زارع پور ختم می شود.
دوم- سالن تلگراف و تلفن
در این سالن می توانیم اولین دستگاه تلگراف مورس را که در اواسط قرن نوزدهم میلادی توسط ساموئل مورس امریکایی اختراع شد، ببینیم. دستگاه مورس دارای سیستمی است که از نشانه های رمزی برای فرستادن حروف الفبا، اعداد و نشانه ها استفاده می کند.
تاریخچه تلفن در ایران به سال 1265 ش. بر می گردد. در این سال برای نخستین بار، بین تهران و شاهزاده عبدالعظیم رشته سیم تلفنی به طول 7/8 کیلومتر به مدیریت بوآتال بلژیکی که در آن زمان حق امتیاز خط راه آهن شهر ری را داشت کشیده شد. مرحله دوم استفاده از تکنولوژی مخابرات 13 سالِ بعد، یعنی سال 1278 ش. اتفاق افتاد که ارتباط تلفنی بین ایستگاه ماشین دودی تهران و ری افتتاح شد. پس از آن شاهان قاجار قادر بودند بین عمارت های ییلاقی خود در اطراف تهران و عمارت سلطنتی تهران ارتباط تلفنی برقرار کنند.
سوم- سالن مخابرات
مخابرات در ایران با نصب اولین خط تلگراف در سال ۱۲۳۶ ش. بین عمارت سلطنتی ارگ و باغ لاله‌زار، سپس در سال ۱۲۳۸ ش. بین تهران و سلطانیه در نزدیکی زنجان اردوگاه تابستانی ناصرالدین شاه تحقق یافت.
در این سالن به خوبی می توانیم روند تحول تاریخی دستگاه های مخابرات در قرون اخیر را ببینیم و با تجهیزات آن آشنا شویم.
موزه رادیو
در موزه رادیو می توانیم با انواع رادیوهای قدیمی آشنا شویم و این موزه یکی از قسمت های بسیار جالب است.
در سال ١٣٠٣ بود که اولین بار پای رادیو به ایران باز شد. این اتفاق همزمان با روی کارآمدن رضاشاه بود و وزارت جنگ سابق عهده دار راه اندازی تاسیسات بیسیم در تهران شد. فناوری بیسیم مقدمه ای برای تاسیسات رادیو شد.
سال ١٣٣٩ در جریان جشن تولد ٢٠ سالگی رادیو، استودیوهای ضبط موسیقی و برنامه های اجتماعی و طنز و سرگرمی هم به برنامه های رادیو اضافه شد.
سالن تمبر
در این سالن می توانید با تمبرهای تاریخی ایران آشنا شوید و برای علاقمندان دیدن اولین تمبر شیر و خورشید ایران که در در سال 1247 ش. و در دوره قاجار به چاپ رسیده می تواند بسیار جذاب باشد.
ناصرالدین شاه پس از بازگشت سفر اروپا، تصمیم گرفت سفارش چاپ اولین تمبر ایران را به فرانسوی ها بدهد. فردی به نام ریستر فرانسوی یک سری تمبر با نشان شیر و خورشید و در رنگهای «آبی، صورتی، سبز، طلایی، برنزی …» روی کاغذ های مختلف بدون دندانه در دوازده عدد در پاریس چاپ کرد. اما تمبرهای ریستر مورد قبول دولت ایران قرار نگرفت و هیچ گاه استفاده نشد. با این وجود تمبرهای ریستر نخستین سری تمبرهای ایرانی محسوب می شوند و امروزه دارای ارزش بسیار زیادی هستند.
پس از آن تمبر شیر و خورشید به شخص دیگری به نام «آلبرت بار» سفارش داده شد. این طرح تأیید گردید. نمونه های آلبرت بار در پنج کلیشه «لوح مسی» تهیه شده است. این اولین طرح و قدیمی ترین تمبرهای ایران در سال های ١٢٤٧ – ١٢٥٧ ش است، که انتشار یافته و ساخته شدند.
سالن اسناد
در سالن اسناد می تونیم انواع مکاتبات و نامه های دولتی تاریخی ایران را ببینیم. از آنجایی که تا نیمه قرن بیستم، زبان بین المللی مکاتبات فرانسه بود، این نامه ها عمدتا به زبان فرانسه و لاتین میان دولت های ایران و کشورهای خارجی نوشته شده اند.
باز نشر مطالب سایت پوپک تراول تنها با ذکر نام سایت /https://poopaktravel.com مجاز می باشد.
موزه ارتباطات تهران پست