اسماعیلیه یا حشاشین که بودند؟
اسماعیلیه یا حشاشین که بودند؟ فرقه اسماعیلیه فرقه ای از شیعه محسوب می شوند و با نام های اسماعیلیه، باطنیه، هفت امامیان، حشاشین، ملاحده و فدائیان آنها را می شناسند. پیروان آن معتقد هستند، که امامت با اسماعیل فرزند بزرگتر امام جعفر صادق (ع) به پایان می رسد. در واقع به جای امام موسی کاظم (ع)، اسماعیل بن جعفر امام هفتم و آخرین امام است. اسماعیل، پنج سال قبل از پدر در سال 145 ه.ق در گذشت. طرفدارانش مدعی شدند که اسماعیل تا پنج سال پس از پدر، زنده بوده است.
مهاجرت اسماعیلیان به کشورهای دیگر
پسران اسماعیل که همچون علویان دیگر از جانب حکومت مورد تعقیب بودند، مجبور به ترک شهر مدینه شدند. پسر بزرگتر اسماعیل پنهانی در ری اقامت گزید و فرزندانش در نواحی مختلف ایران چون خراسان و قندهار پنهان شدند. آنها سپس به کشور هندوستان هجرت کردند. هنوز هم عده ای در هند پیرو اسماعیلیه هستند. برخی از آنها کشور سوریه و مغرب را برای مهاجرت برگزید.
تبلیغ اسماعیلیه به دست «داعیان»
بازماندگان اسماعیل پیروانی داشتند که به آنها داعی می گفتند. این مبلّغین وظیفه داشتند به کشورهای اسلامی سفر کرده و عقیده اسماعیلیه یا باطنیه را تبلیغ کنند. داعیان در مناطق مختلفی چون خوزستان، عراق، شام، یمن و نقاط دیگر، مردم را به آیین خود فرا می خواندند. یکی از امامان که دور از انظار می زیست، به نام عبیدالله بن مهدی، دعوت خود را آشکار کرد و پس از وی، امامت به اولادش نسل اندر نسل و برای همیشه باقی ماند.
خلافت فاطمیون در مصر
یکی از داعیان مشهور فردی است به نام «میمون ابن دیصان اهوازی»، ملقب به «القداح»که همراه فرزندانش در سرزمین های خوزستان، عراق و شام، مذهب اسماعیلیه را تبلیغ می کردند. یکی از پسران میمون به نام عبدالله، رئیس شیعه قرامطه شد. عبدالله شیعی به قدرت زیادی دست یافت و توانست درسال 297 ه.ق در کشور مغرب، دولتی به نام فاطمیون تشکیل دهد. خلفای دولت فاطمیون خود را اولاد حضرت علی و حضرت فاطمه می دانستند. سپس عبیدالله با عنوان خلیفه اسلام، به توسعه متصرفات خود پرداخت و در سال 358 ه.ق مصر را به تصرف خود در آورد. او سپس قاهره را پایتخت خود قرار داد. دولت اسماعیلیان مصر حدود دو قرن بر سرزمین های پهناوری سلطه و نفوذ داشتند.
فدائیان اسماعیلیه معروف به حشاشین
پیروان فرقه اسماعیلیه در ایران پیرو رهبری حسن صباح بودند و مهم ترین قلعه آنها قلعه الموت بود که دژی مستحکم و غیر قابل دسترس بود. گفته شده در قلعه الموت تنها مردان زندگی می کردند و زنان در قلعه های دیگر بسر می بردند.
فدائیان از ازدواج و تشکیل خانواده محروم بودند. هدف حسن صباح آن بود که فدائیان تحت تاثیر و سلطه زنان قرار نگیرند تا بتوانند وظایف خود را به نحو احسن انجام دهند. فدائیان حسن صباح، با تمرینات و تعلیمات سخت و طاقت فرسا بسیار ورزیده و چابک بودند. آنها همیشه آمادگی داشتند، جان خویش را نثار رهبر خود حسن صباح، و عقیده و مسلک خود کنند. آنان با قدرت دائمی جسمی و روحی، هر لحظه می توانستند به زندگی مخالفان خاتمه دهند.
فدائیان ماموریت داشتند دشمنان خود را علاوه بر ایران، در هر کشور و مکان دیگری نابود کنند. هدف آنان نابودی پادشاهان سلجوقی، وزیران ظالم و قدرتمند و خلفای مستبد عباسی بود و با ترور اهداف خود را نابود می کردند. مخالفان آنان در هیچ کجا در امان نبودند. اسماعیلیه از خاورمیانه گرفته تا آسیای صغیر، مصر و فلسطین قدرت و نفوذ داشتند.
برای خواندن مقاله قلعه الموت، دژ مستحکم اسماعیلیان اینجا را کلیک کنید.
شهرت آساسین در اروپا
حسن صباح و فدائیان برای رسیدن به اهداف خود مخالفان را چنان ناگهانی و سریع می کشتند که رعب و وحشت زیادی در دل دشمنان ایجاد می کردند. شهرت فدائیان اسماعیلیه و مبارزات حیرت آور آنان تا نواحی دور دست و اروپا هم رسیده بود. این گروه در اروپا به «آساسین» شهرت یافته بودند. این فرقه از سال483 ه.ق تا سال 654 ه.ق حدود 171 سال فرمانروایی کردند.
برای دیدن قلعه مارکوه رامسر یکی از قلعه های اسماعیلیه اینجا را کلیک کنید.
حشاشین به چه معنی است؟
فدائیان اسلام، به حشاشین نیز معروف بودند. زیرا با استعمال «حشیش» که ماده سُکرآوری است به عالم خلسه فرو می رفتند. سپس با تلقین عبارات خاصی چنان گستاخ و بی پروا می شدند که آماده هر کار خارق العاده و هولناکی می شدند. ولی برخی اعتقاد دارند کارهایی که از فدائیان می خواستند مستلزم داشتن دقت و هوشیاری بوده و در حال سکر نمی توانستند ماموریت خود را به انجام رسانند. برخی از مورخان اروپایی عقیده دارند علت نامیدن این گروه به حشاشین این بود که حشیش به معنای گیاه و روییدنی است و اسماعیلیان را فروشندگان داروهای گیاهی ذکر کردند.
برای خواندن درباره بابک خرم دین و جنبش خرم دینان در آذربایجان کلیک کنید.
باز نشر مطالب سایت پوپک تراول تنها با ذکر نام سایت /https://poopaktravel.com مجاز می باشد.
برای دیدن مقاله آثار مانی، کتاب ها و نوشته ها و یا سفرنامه ناصرخسرو کلیک کنید.
نویسنده مقاله:
خانم هما آقاجعفری، کارشناس ارشد ادبیات فارسی