گردشگری خلاق
گردشگری خلاق چیست؟ برای اولین بار کریستین ریموند ایده گردشگری خلاق را از دخترش که به آسیای جنوب شرقی و استرالیا سفر کرده بود، الهام گرفت. دخترش در چیانگ می، شهری در شمال تایلند در برنامه هفتگی آموزش ماساژ تایلندی شرکت کرده بود. در بالی اندونزی یک روز را صرف یادگیری آشپزی گیاهی کرده بود و در استرالیا هم با آداب و رسوم قبایل بومی آشنا شده بود.
امروزه گردشگران فقط به دنبال تعطیلات و استراحت نیستند، بلکه یادگیری، رشد و تعالی شخصی را هم در نظر می گیرند. گردشگران آینده نیز فرهیخته تر خواهد بود. آنها در پی سرمایه های فرهنگی هستند.
گردشگرانی همانند شهروندانِ مقصد سفر
گردشگری خلاق مبتنی بر فعالیت های تجربی و تعامل عمیق با سبک زندگی جامعه مقصد است. گردشگران خلاق به ویژه به دنبال برقراری ارتباط دو سویه با میراث ناملموس مردمان مقصد سفر خود هستند. این میراث شامل سنت های شفاهی، هنرهای نمایشی، آیین و رویدادها، دانش و تجربیات مرتبط با طبیعت، صنایع دستی می باشد. در حقیقت واژه گردشگر- شهروند به وسیله میراث ناملموس تعریف می شود.
برای دیدن مقاله گردشگری ادبی چیست روی همین نوشته کلیک کنید.
با شهرهای خلاق دنیا آشنا شوید
شبکه شهرهای خلاق یونسکو در سال ۲۰۰۴ و برای ترویج همکاری میان شهرهایی به راه افتاد که از خلاقیت به عنوان عاملی راهبردی برای پیشرفت پایدار شهری استفاده کرده بودند. شهر خلاق شهری است که در آن بیش از توجه به میراث ملموس به میراث ناملموس توجه شده و فرهنگ و خلاقیت در آن در هم می آمیزند که خود موجب تمایز مقصد و خلق ارزش و مزیت رقابتی برای آن می شود.
شبکه شهرهای خلاق یونسکو، هفت حوزه خلاق را پوشش می‌دهد: صنایع دستی، هنرهای بومی، هنرهای رسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک شناسی، ادبیات و موسیقی.
شهرهای خلاق ایران
از بین ۲۴۶ شهری که در دنیا عضو شهرهای خلاق یونسکو هستند، از ایران 4 شهر توانستند عنوان شهر خلاق را کسب کنند. رشت در زمینه خوراک شناسی، سنندج در زمینه موسیقی و شهرهای اصفهان و بندرعباس در زمینه صنایع دستی توانسته‌اند با داشته‌های موجود خود به عضویت شهرهای خلاق درآیند.
برای دیدن مقاله نوروز در تاجیکستان روی همین نوشته کلیک کنید.
سنندج شهر خلاق موسیقی جهانی
شهر سنندج از دیرباز مرکز موسیقی کردی بوده و مشهورترین خواننده در دوران پهلوی اول که آوازه موسیقی سنندج در ایران را گسترش داد سید علی اصغر کردستانی بود. بعد از آن خانواده‌های نامداری همچون کامکارها، اندلیبی ها و یوسف زمانی از مشهورترین گروه‌های موسیقی برخاسته از شهر سنندج هستند. آنها ترانه‌های محلی کردی را زنده نگاه داشته و به گوش طیف وسیعی از مردم رسانده اند.
ساز‌های رایج واصیل درموسیقی کردی: نی، سرنا، نایه، دهل، دف، تنبک، تنبور، کمانچه، دیوان، شمشال و دستگاه موسیقی کردی که از قدیمی‌ترین ساز‌های موسیقی در استان شناخته می‌شوند.
نوع دیگری از موسیقی‌های آوایی قدیم که بدون ساز است و فرد با استفاده از حنجره هم کلام و هم اصوات شبیه آهنگ را تولید می کند می‌توان به هوره، سیاه چمانه، لاووک، حیران، چمری و بیت‌ها اشاره کرد.
شهر سنندج چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن یکی از مراکز مهم موسیقی در ایران بوده است. طی چندسال اخیر با توجه به فعالیت‌های چشمگیر حوزه هنری در این زمینه جزو معدود شهرهایی است که ارکست فیلارمونیک را در رده‌های سنی بزرگسالان و نوجوانان راه اندازی کرد. این حرکت موجب شد تا شهرسنندج و در کل استان کردستان به عنوان یکی از مراکز مهم موسیقی در سطح ملی و بین المللی شناخته شود.
هرساله مراسم‌های آیینی خاصی که با نوعی موسیقی مذهبی و عرفانی همچون مولودی خوانی و دف نوازی همراه است، دربیش از ۶۰ خانقاه در سطح شهر سنندج اجرا می‌شود.
جشنواره هزار دف نیز ازجمله جشنواره‌های بین المللی است که مجموعه‌ای عظیم از دف نواز ایران زمین را با لباس‌های محلی مناطق مختلف کشور در یک نقطه شهر گرد هم می‌آورد. در این جشنواره همه به صورت هماهنگ و در راستاری ارج نهادن به موسیقی ملی و ایرانی دف نوازی می کنند.
همچنین سنندج جزو معدود شهرهای است که در آن کارگاه‌های تولید ساز، فروشگاه‌های عرضه محصولات موسیقی و کلاس‌های آموزش موسیقی وجود دارد.
در نتیجه همه این ویژگی‌ها در کنار هم موجب شد سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی در کشور سرآمد باشد و با انتخاب آن به عنوان شهر خلاق موسیقی در یونسکو ثبت جهانی شود و یکی از مهمترین رویداد‌های مهم فرهنگی در استان کردستان رقم بخورد.
رشت شهر خلاق خوراک یونسکو
رشت به دلایلی که در ذیل گفته شده شهر خلاق خوراک در یونسکو شناخته شد:
1- داشتن تنوع زیاد گیاهی
2- بهره مندی از محصولات دریایی
3- سابقه کهن تاریخی و تنوع غذایی بی نظیر
4- وجود 170 نوع غذای محلی در رشت
5- وجود تنوع غذاهای گیاهی، گوشتی، مرغ وحشی و دریایی
6- وجود 60 نوع غذای محلی ویژه زمستان
اصفهان شهر خلاق صنایع دستی
1- ثبت بیش از 196 رشته صنایه دستی
2- داشتن بیش از 70 هزار هنرمند
3- مهد صنایع دستی ایران است و 60% صنایع دستی ایران در اصفهان تولید می شود.
4- امکانات و کارگاه های تولید صنایع دستی
5- تاریخ و پیشینه هنری کهن و غنی
نمونه هایی از گردشگری خلاق در کشورهای مختلف
تجربه هنر شیشه گری در ترکیه
محله ای دراستانبول هست که به شیشه گری اختصاص دارد. این مکان بزرگترین و مجهزترین مرکز این هنر در کشور ترکیه است و کارگاه های متعددی در آن وجود دارد.
در مرکزی به نام Glass Furnace شما می توانید تمامی مراحل ساخت یک اثر هنری شیشه و شیشه گری را بیاموزید. از مرحله مبتدی که خمیر شیشه داغ است می توانید یاد بگیرید که آن را به شکل گلوله های رنگی (زینت آلات) درآورید و یا حیوانات شیشه ای درست کنید. هم هنرمندان مبتدی و هم حرفه ای می توانند در این کارگاه ها شرکت کنند.
برای دیدن مقاله خوان و سفره ایرانی و اهمیت آن در گردشگری روی همین نوشته کلیک کنید.
کارگاه آشنایی با تهیه روغن زیتون و چشیدن محصولات زیتون در لوسنا، آندولسیای اسپانیا
اسپانیا کشوری است که تلاقی سه فرهنگ یهود، عرب و مسیحی در آن اتفاق افتاده است و از این نظر غنی است. توری معروف به Olive Oil Tour وجود دارد که از درختان زیتون که از ستون های اصلی فرهنگ مدیترانه ای هستند ایجادشده است. این تور مجموعه ای از فعالیت ها از قبیل قدم زدن در میان درختان زیتون، بازدید از کانال های آبیاری از زمان روم باستان که هنوز هم مورد استفاده هستند و نیز آشنا شدن با دنیای زیتون را در بر می گیرد. بازدید از قدیمی ترین کارخانه های تولید زیتون در اسپانیا، تولید روغن های ویرجین، روغن زیتون های مزه دار شده، سرکه زیتون و بسیاری از خوراکی های دیگر نیز جزئی از این تور هستند.
مدرسه کاشی کاری خرونا در کاتولونیای اسپانیا
در خرونا در منطقه کاتالونیا، صنایع دستی و کاشی کاری از مهم ترین فعالیت های مردم است که سابقه طولانی دارد. گردشگران می توانند در کارگاه های آموزشی شرکت کرده و کاشی کاری بیاموزند. همچنین در فستیوال سنتی کاتالان ها شرکت کنند، هنر بونسای یاد بگیرند یا از قدم زدن در بازارهای محلی لذت ببرند.
تورهای فرهنگی خلاقانه در چین
در اینجا سعی کردیم تعدادی از تورهای فرهنگی چین را که به صورت خلاقانه برای گردشگران علاقمند طراحی شده اند را به شما معرفی کنیم:
1- تماشای تئاتر آکروبات های چینی
2- تماشای نمایش کونگ فو در تئاتر سرخ
3- اپرای سنتی چینی
4- شرکت در تای چی در معبد بهشت
5- شرکت در کلاس های آشپزی چینی در مرکز توریستی مخصوص پخت و پز و تجربه انواع و اقسام غذاهای سنتی چینی
6- کلاس های آموزش خط و خوشنویسی چینی
7- کلاس و کارگاه نقاشی چینی، تجربه نقاشی به سبک چینی بر روی بادبزن ها و کاغذهای مخصوص
8- انجام بازی مورد علاقه چینی ها به نام mahjong. قطعات این بازی از کاشی ساخته شده است. این بازی در سراسر چین در طول حکومت سلسله شینگ بازی می شده است.
9- هنر نوشیدن چای در هونگ کونگ
11- گیاه خواری و غذاهای گیاهی
12- عکس با لباس چینی در یک صحنه چینی، عکس با لباس چینی برای کودکان
13- شرکت در هفته هنر، هفته مد، جشنواره فیلم
14- خرید لباس های سوزن دوزی شده با دست، بادبزن و شانه سرهای سنتی چینی، قلم و ابزار خوشنویسی چینی به عنوان سوغات
15- یک شب اقامت در معبد بودایی و تجربه زندگی یک رهبانی بودایی
برای خواندن مقاله گلاب و گلاب گیری و عطر گل سرخ روی همین نوشته کلیک کنید.
ارکان گردشگری خلاق
گردشگری خلاق از چهار بخش خلاق تشکیل می شود:
1- افراد خلاق
2- فرایندهای خلاق در فعالیت های توریستی
3- محصولات خلاق به عنوان جاذبه های توریستی
4- محیط خلاق در مکان های توریستی
مزیت و تفاوت گردشگری خلاق نسبت به سایر شاخه های گردشگری
مهم ترین مزیت گردشگری خلاق این است که باعث تفاوت و تمایز مقصد گردشگری و محصولات آن از سایر مقاصد می شود.
خلاقیت یک فرایند است و منابع خلاقیت پایدارتر از سایر منابع هستند. فضاهای فیزیکی فرهنگی مثل موزه ها و بناها در اثر زمان دچار فرسودگی می شوند. ولی منابع خلاقیت قابلیت باز تولید دارند. روند سریع توسعه فستیوال های هنری و فرهنگی در اروپا بیانگر این مسئله است.
خلاقیت سیالیت و حرکت دارد. و این متضاد گردشگری فرهنگی سنتی است که به فضای فیزیکی وابسته است. اجراهای هنری، کنسرت ها و آثار خلاق هنری در هر جایی می توانند تولید شوند، بدون آنکه نیاز به زیر ساخت های خاصی داشته باشند.
همانطور که گفتیم شاخه مهمی از گردشگری خلاق را خوراک و آشپزی تشکیل می دهد. با توجه به اینکه خوراکها و آشپزی کردن در بطن فرهنگ مردم یک جامعه وجود دارد و با توجه به مواد اولیه موجود در یک سرزمین و شیوه پخت منحصر بفرد که از نسلی به نسل دیگر به میراث گذاشته شده است، می تواند یک عنصر اصیل و جذاب در گردشگری محسوب می شود و افراد زیادی در دنیا وجود دارند که غذاهای خوشمزه و خوش و رنگ و بو یکی از انگیزه های مهم آنها برای سفر به کشور یا سرزمینی خاصی است.
برای خواندن درباره مقاله زعفران در باور، ادب و هنر ایرانیان روی همین نوشته کلیک کنید.
گردشگری خلاق و خوراک ها
در اینجا به مواردی که در گردشگری خوراک در ایران می توان از آنها به عنوان جاذبه استفاده کرد اشاره می کنیم:
1- گردشگری خوراک در مزرعه. دیدن مزارع پسته، گردو، انارستان، نخلستان ها می تواند برای گردشگران جذاب باشد.
3- شکم گردی و مسیرهای خوراک در شهرها. مثلا خیابان هایی با رستوران ها، کافه ها و فروشگاه های مواد غذایی خاص
4- گردشگری شیرینی های بومی. با توجه به تنوع شیرینی های سنتی ایران بازدید از نحوه پخت و عرضه آنها می تواند جذاب باشد.
5- نان های سنتی و نحوه پخت آنها
6- غذاهای بومی روستایی با محصولات کشاورزی خاص همان منطقه (از مزرعه تا سفره)
7- نوشیدنی های سنتی و بومی، مثل دمنوش ها و عرقیجات
8- گردشگری پخت و پز و آشپزی، مثلا برگزاری کلاس آموزش آشپزی ایرانی برای توریست ها
9-تجربه یک شام ایرانی، مثلا توریست می تواند آداب غذاخوردن با یک خانواده ایرانی را تجربه کند.
10- گردشگری خوراک ایران با توجه به جغرافیا، توریست ها با سفر به شهرها و روستاهای مختلف با خوراک های متفاوت آشنا شوند.
11- شناخت ادویه ها و نحوه استفاده از آنها در آشپزی
12- بازدید از بازارها، بازارچه های محلی فروش خوراک و مواد غذایی
13- سواحل، بازارهای محصولات دریایی و شیوه های صید
13- خوراک های آیینی و مراسم پخت آنها، مثلا غذاهای پیروان زرتشتی
14- خوراک های ارگانیک و کاملا طبیعی عشایر
15- غذاهای گیاهی محلی
16- شرکت در جشنواره های خوراک مثل جشنواره انار و انگور
برای دیدن جشنواره گل لاله دیزین در استان البرز روی همین نوشته کلیک کنید.
باز نشر مطالب سایت پوپک تراول تنها با ذکر نام سایت و آدرس /https://poopaktravel.com مجاز می باشد.
برای خواندن درباره مقاله شب یلدا روی همین نوشته کلیک کنید.
نویسنده مقاله:
خانم لاله مهری یاری